Den firdelte operasyklusen Der Ring des Nibelungen, som me på norsk plar kalla Nibelungenringen eller kort og godt «Ringen», er Richard Wagners (1813–1883) største og viktigaste verk. Librettoen (songtekstane) laga han sjølv, inspirert av Nibelungenlied, eit helteepos frå 1200-talet som blei gjenoppdaga på 1700-talet. Verket er tufta på fellesgermansk sogestoff med rot i historiske hendingar frå folkevandringstida som me òg finn i Den eldre Edda. Det er vel fyrst og fremst på grunn av Wagners tonesetjing at soga blei opphøgd til tysk nasjonalepos på 1800-talet, med drakedreparen Siegfried (i norske kjelder kalla Sigurd Fåvnesbane) som nasjonalhelt, ei sogedyrking som kuliminerte – og perverterte – under nasjonalsosialismen.